Eski futbolcu, basketbolcu ve hakem Lale Orta'nın kim olduğu merakla araştırılıyor. Türkiye'nin ilk kadın futbol antrenörü ve ilk kadın futbol hakemi olan Lale Orta'nın yaşamı ve kariyeri merak konusu oldu. Peki, Lale Orta kimdir? Lale Orta kaç yaşında? Nereli? Mesleği ne?
LALE ORTA KİMDİR?
1960 yılında İstanbul'da doğdu. Ailesi onu on bir yaşında spora yönlendirdi. Bir süre Vefa Kulübü'nde basketbol oynadıktan sonra Türkiye'nin ilk kadın futbol kulübü olan Dostlukspor Kız Futbol Kulübü'nde futbola başladı.
Dostluk Spor'da 1976-1989 yılları arasında futbol oynadı. Kulüpte kalecilik ve kaptanlık yaptı. Yükseköğrenimini 1986 yılında Marmara Üniversitesi'nin İşletme Bölümü'nde tamamladı.
1985 yılında antrenörlük kurslarına devam etti, kursu birincilikle bitirerek. Türkiye'deki ilk futbol antrenörü kadın oldu. Antrenörlük eğitimi sırasında futbol hakemliği eğitimi aldı. Futbol hakemliği kariyerine erkek liglerinde devam etti. İlk olarak Eyüp stadında bir maç yönetti.
Türkiye profesyonel 1., 2. ve 3. liginde futbol maçı yöneten ilk kadın oldu. Birinci lig seviyesinde yardımcı olarak yönettiği ilk maç, 20 Mayıs 1990 günü oynanan Galatasaray-Sarıyer maçı idi. Hakem olarak ilk Süper Lig maçı ise 1999 yılında oynanan Sakaryaspor - Ankaragücüspor maçı idi.
Marmara Üniversitesi'nin Beden Eğitimi Spor Yüksek Okulu'nun, spor yönetimi yüksek lisans programında eğitimine devam eden Orta, "Türk Spor Teşkilatı İçinde Futbol Hakemliği Statüsü" konulu tezi ile yüksek lisans eğitimini 1993'te tamamladı.
1995 yılında, Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği (FIFA) tarafından 27 ülkeden seçilmiş 54 kadın hakem arasına girerek dünyadaki ilk FIFA kokartlı kadın hakemlerden birisi oldu. Hakemliği bırakana kadar 60 uluslararası maç yönetti.
2000 yılında "Dünyada ve Türkiye'de Futbol Organizasyonları üzerine Analitik Bir Yaklaşım" başlıklı tezi ile doktor unvanı aldı ve böylece Türkiye'de futbol hakkında doktora tezi yazan ilk akademisyen kadın oldu.
Akademik kariyerine İstanbul Teknik Üniversitesi'nde (1998-2003) ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesi'nin Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü'nde öğretim üyesi (2003-2009) olarak devam etti. 2009'da Okan Üniversitesi'nde Spor Bilimleri Bölümü başkanlığını üstlendi. 2020 yılında profesör unvanını aldı.
Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi (TMOK)'nde, Türkiye Faal Futbol Hakemleri ve Gözlemcileri Derneği'nde, TFF Merkez Hakem Kurulu'nda çeşitli görevler yaptı. UEFA'da Delege ve Hakem Gözlemciliği (2006-2009) ile UEFA Hakem Eğitimciliği (2006-2007) yaptı.
Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) tarafından kadınların spora katılması konusunda öncü rol üstlenen kişi ve kurumlara verilen "Kadın ve Spor 2002 -Avrupa Kıtası Büyük Ödülü"'ne değer görüldü. 2003 yılında, UEFA tarafından Avrupa kıtasındaki en iyi 17 hakemden biri olarak seçildi. 21 Mayıs 2005 tarihinde Almanya'nın Postdam kentinde Almanya (Djugarden) ve İsveç (Alvsjö) takımları arasında oynanan UEFA Kupası Kadınlar Final Maçı'nı yönetti. İsmi, Küçükçekmece Stadı'nda hakem odasına verilmiştir.
2023'te Merkez Hakem Kurulu (MHK) Başkanı Sabri Çelik ve yönetim kurulunun istifası sonra 4 ay süreliğine MHK Başkanı olarak göreve başladı.
LALE ORTA HANGİ TAKIMLI?
Lale Orta'nın hangi takımlı olduğu bilinmemekle birlikte Fenerbahçe'li olduğu iddia edilmektedir.
LALE ORTA NE DEDİ?
Türkiye Futbol Federasyonu Merkez Hakem Kurulu Başkanı Lale Orta, Spor Toto Süper Lig'in 25. haftasında oynanan Galatasaray - Kasımpaşa maçının VAR kayıtları ile ilgili iddialar hakkında açıklama yaptı.
Orta'nın konuyla ilgili yaptığı yazılı yaptığı açıklama şöyle: "Yayıncı kuruluş yorumcularına baskı yapıldığı müsabaka özet görüntülerine pozisyon ekletilmek istendiği, maçlar sırasında VAR Merkezi'ne girildiği belirtilen iddiaların gerçekle uzaktan yakından ilgisi yoktur.
Bahsi geçen pozisyonu farklı açıdan ve daha net şekilde değerlendirme imkanı sağlayan yayıncı kuruluşa ait görüntü hakkında beIN Sports yetkilileri ile iletişim kurulmuştur ve söz konusu pozisyon ile ilgili olarak kamuoyunun doğru bilgilendirilmesi amaçlanmıştır.
Söz konusu görüntü beIN Sports'a aittir. Görüntülerin sızdırıldığına yönelik iddiaların hakem camiasını ve yayıncı kuruluşu yıpratmaya yönelik olduğu açıktır.
Maçlardan alınan görüntüler kamuoyunu doğru bilgilendirmek amacıyla kullanılmaktadır. Tüm görüntüler, yayıncı kuruluşta yayınlamak üzere hazırladığımız 'Kuralına Göre' programını hazırlamak için MHK'nın kullanım yetkisindedir. Maçlar sırasında asla VAR Merkezi'ne girilmemiştir. Girilmeyecektir. Amacımız kuralları kulüplere ve futbolseverlere tam ve doğru açıklamaktır. Futbolcular ve futbolseverler tarafından kuralların doğru bilinmesi bizi polemiklerden uzaklaştıracak ve oyunun kalitesini arttıracaktır.
Yayıncı kuruluş yorumcularına baskı yapıldığı, maç özetine ekleme yaptırıldığı, maçlar sırasında VAR Merkezi'ne girilip görüntü alındığı yönündeki yalan ve asılsız iddiaların sahiplerini ispata davet ediyoruz. Kurulumuzu, hakem camiasını ve yayıncı kuruluşu yıpratma amacıyla yapılan bu asılsız haberlerle ilgili tüm yasal haklarımızı kullanacağımızı kamuoyunun bilgilerine saygılarımla sunarım."V
