Yine bir transfer döneminde taraftar ve basın özellikle büyük kulüplerden transfer beklerken bir yandan pandemi nedeniyle azalan gelirler diğer yandan Türkiye Futbol Federasyonu'nun kısıtlamaları ile yöneticiler oldukça zor günler geçiriyor. Her geçen gün taraftar ve spor bazını bir futbolcuyu bir kulübe yakıştırıp sosyal medyada kıyamet koparırken yöneticiler ise gerçekten farklı düşünceler içindeler. Bu baskıya rağmen transferler yapılamıyor ve yapılsa bile çok ucuz maliyetler söz konusuyken bunun asıl nedeni ise pandemi ve TFF kısıtlamalarından ziyade kimsenin dikkate almadığı vergi düzenlemeleri. Sonuçta gün sonunda oturup hesap kitap yapan yöneticiler pahalıyı bırakın orta halli transferlere bile yanaşmıyor. Bundan sonra da yanaşmayacak. [HaberTürk/Rahim Ak]
Ne demek istediğimizi isterseniz adım adım anlatalım. Milyon dolarlar kazanan futbolcuların vergisinin asgari ücretli ile aynı yani yüzde 15 olması şimdiye kadar kamuoyunu rahatsız ediyordu. Bu nedenle Hazine ve Maliye Bakanlığı yaptığı kapsamlı vergi düzenlemesi ile bir yandan vergi diliminin üst baremini yüzde 35'ten 40'a çıkarırken diğer yandan futbolcuları da normal gelir vergisine dahil etti. Böylece şimdiye kadar aldıkları maaştan sadece yüzde 15 stopaj kesilen futbolcular artık yüzde 40 vergi ödemek zorunda kaldı. Yüzde 15 stopaj kesilmesine rağmen futbolcuların kulüplere maliyeti ise yüzde 17.5'ti. Çünkü kulüplerin KAP'a yaptığı bildirimlerden de anlaşıldığı gibi futbolcular kulüpler ile brüt değil net rakam üzerinden anlaşıyor. Vergiye karışmıyor. Bu durumda kulüp futbolcuya net 100 lira vermek için 117.5 lira üzerinden anlaşıp 17,5 lirayı gelir vergisi olarak devlete ödüyordu.
Ancak Kasım 2019'da yürürlüğe giren yasa ile 500 bin liradan fazla kazanan futbolcuların da diğerleri gibi yüzde 40 vergiye tabi olmaları bir anda durumu değiştirdi. İlk bakışta yüzde 40'lık vergi oranı İspanya, İngiltere ve Fransa (bu ülkelerde yüzde 45 vergi var) düzeyinden biraz aşağıda gibi görünse de Türkiye'de futbolcuların kulüplerle net rakam üzerinden anlaşmaları nedeniyle futbolcu vergisi yüzde 67 ile dünyanın en çok vergi ödeyen ülkesi haline gelmemize neden oldu. Düzenlemenin en önemli tarafı da yüzde 40'lık verginin yasanın çıktığı 1 Kasım 2019 öncesi transfer olan futbolcuları kapsaması. Yani geçen devre arası transfer edilenler hariç kulüplerin elindeki futbolcuların maliyeti şu anda maaş ve yüzde 17.5 stopajdan oluşuyor. Oysa yani alınacaklar maaş artı yüzde 67'ye mal olacak.
Yeni yasa gereği futbolcuların kazançları üzerinden kulüpler yüzde 20 stopaj (vergi kesintisi) yaparak ödemek zorunda. Futbolcu da beyanname verecek. Geliri 500 bin lirayı aşması halinde (ki tümünün geliri bu tutarı aşıyor) aldığı ücretin geri kalan yüzde 20'sini vergi olarak ödeyecek. Toplam vergi yüzde 40 olacak. Ancak futbolcuların kulüplerle net rakam üzerinden anlaşmış olmaları nedeniyle kulüp futbolcuya 100 lira vermek için 167 lira brüt rakam üzerinden anlaşıp 67 lirayı da devlete vermek zorunda.
Mevcut futbolcular kulüpleriyle 100 liraya anlaştıklarında kulüp bu futbolcu ve vergi dairesine 117 lira veriyor. Böylece futbolcunun cebine 100 lira kalıyor. 117x0,15=17,5 lira vergi. Geriye kalan yaklaşık 100 TL. 1 Kasım'dan sonda sözleşme yapan futbolcuların ise ellerine 100 lira net olarak geçmesi için futbol kulübünün cebinden 167 lira çıkması gerekiyor. 167x0,40=67 lira. Geriye kalan 100 lira. Bu tutarın 33.5 lirasını kulüp 33.5 lirasını ise futbolcu ödeyecek.
Böylece örneğin bu yıl net 2.7 milyon Euro maaş alacak olan bir yeni transferin kulübe maliyeti 39.2 milyon Türk Lirası olacak. 4.5 milyon Euro ile Türkiye'nin en çok maaş alan futbolcusu Galatasaraylı Rademel Falcoa'nun da sözleşmesi eski olduğu için Galatasaray'a maliyeti aynı olacak. Tabii ki maç başı ücretler gibi ek gelirleri gözardı ederek söylüyoruz bunları.
Şimdi bu maliyetleri gören kulüpler açısından mevcut futbolcular kulüpler için daha ucuz yani toplam maliyet açısından bakıldığında daha değerli futbolcular haline geldi. Diğer yandan Türkiye fiili olarak net yüzde 67'lik vergi oranı ile dünyada futbolcuların veya futbolcular için kulüplerinin en fazla vergi dediği ülke oldu. Dünyada futbolcular açısından en yüksek vergi yüzde 61.8 ile İsveç'te uygulanıyor. İkince yüzde 55.9 ile Japonya ve üçüncü yüzde 55.8 ile Danimarka. İspanya, İngiltere ve Fransa gibi futbol ülkelerinde vergi oranı yüzde 45 düzeyinde.
