Borsa haram mı? Diyanet'e göre halka arz haram mı?
|| Son güncelleme
Borsadan halka arz hisse almak isteyen yatırımcılar tarafından 'Borsa haram mı, helal mi?' sorusu merak ediliyor. Diyanet İşleri Başkanlığı'ndan bir açıklama geldi. Borsada işlem yapmak haram mı, Nihat Hatipoğlu, Nureddin Yıldız, Cübbeli Ahmet Hoca ve Fetva Meclisi yanıtladı. İşte detaylar...
Abone Ol
Borsa �stanbul'daki art��tan sonra bir �ok vatanda� taraf�ndan "Borsada hisse almak haram m�?" sorusu merak ediliyor. Din ��leri Y�ksek Kurulu Ba�kanl��� konu hakk�nda a��klamalarda bulundu. Diyanet'in a��klamas� sorgulan�yor. Peki bora haram m�? ��te detaylar...
BORSA HARAM MI?�
Dr. Fatih Mehmet Ayd�n Diyanet TV'ye gelen 'Borsa'da i�lem yapmak caiz mi? sorusuna cevap verdi. Ayd�n, 'Borsa dedi�imiz olay, �slam hukukunda sermaye ye dayal� �irketlerin kendi hisselerini m��terilere arz edip o m��terilerin de bu hisseleri al�p satmalar�na deniyor. Bu �ekilde m��teriler kar elde ediyor, zarar da elde ediyor. Burada bir problem yok o a��dan borsan�n temel felsefesinde s�k�nt� bulunmamakta. E�er bir manip�lasyon yani insanlar� kand�rma ve aldatma yoksa Borsa da herhangi bir temel s�k�nt� bulunmamakta. Ancak borsa da hissesini alaca��m�z �irketin me�guliyet alan� faiz gibi kumar gibi alkol gibi domuz �r�nleri gibi t�t�n �r�nleri gibi yani �slam'�n yasaklad��� �eylerden olmamas� gerekir bu birinci temel husus. �kincisi ise finansal gelirlerin de faizden olu�mamas� gerekiyor. O zaman alaca��m�z �irketin hem me�guliyet alan�na bakaca��z hemde finansal gelirlerine bakaca��z. E�er �irketin me�guliyet alan� harama giriyorsa oradan hisse almayaca��z. Ya da Finansal gelirleri faize dayal� i�lemlerden kaynaklan�yorsa bu �irketlerin hisse senedini almaktan da uzak durulmal�.' Dedi
--Haber reklamdan sonra devam ediyor--
HALKA ARZ HARAM MI?
Kat�l�m endeksi d���nda kalan hisse senetlerinin halka arzlar� haram olmalar� muhtemeldir.
C�bbeli Ahmet Hoca'ya g�re borsa haram m�?
C�bbeli Ahmet Hoca'ya g�re borsa da hisse al�m i�lemleri caiz de�ildir. �u an ki borsa sistemi �slami sisteme ayk�r� olarak g�rmektedir. Borsa sistemini kumara sistemine benzetmektedir. Hisseler hayali ve hakikatte olmayan, sanal bir d�zenlemeler oldu�u i�in borsadaki i�lemlere olumlu bakmamaktad�r. Hakiki i�ler ve bu i�ler de �slam dinine ayk�r� i�ler yapm�yorsa caiz olarak g�rmektedir. Fakat g�n�m�zdeki borsa sisteminde denetim yapmak olduk�a imkans�z oldu�u i�in caiz olmad���n� a��klam��t�r. Nihat Hatipo�lu'na g�re borsa haram m�?
Nihat Hatipo�lu'na g�re borsa i�lemleri borsa da risk edilme imkan� vard�r. Ve borsada yat�r�m yaparken sermaye hareketi yaparken �zerine yat�r�m yapt���n�z �irket �slam'a ayk�r� i�ler yap�yorsa haram k�l�nmaktad�r. Bir ka��t �retiliyorsa bunlar�n i�erisinde al�m sat�m yapmak bir yat�r�md�r. Fakat faiz ve i�ki gibi haram i�lerle u�ra�an bir �irkete yat�r�m yapmak haramd�r. Enflasyon kadar� faiz al�nmas� da haram olmaktad�r. A��klamalar�nda bulunmu�tur.
Nureddin Y�ld�z'a�g�re borsa haram m�?
Nureddin Y�ld�z'a g�re; Borsa caiz de�ildir gibi net bir ifade kullanmam��t�r. Borsa konusunda helal olan bir �irketten hisse al�n�rsa haram de�ildir. Fakat �u an ki sistem de borsa berrak ve a��k zeminde de�ildir. Yapt��� a��klamaya g�re bizim ��kartt���m�z bilgiler �u �ekildedir; Hangi �irkete yat�r�m yaparsan�z yap�n helal bir �irket olup olmad���n� net bir �ekilde bilmek imkans�zd�r. Bu y�zden netli�inden emin olmad���n�z hisselerin al�m sat�m i�lemlerine girmeyiniz.
Fetva Meclisi'ne�g�re borsa haram m�?
Fetva meclisine g�re helal �irketlerin helal y�netimlerle hisselerin sat�n al�nmas� yat�r�m ve ticaret olarak say�l�r borsa da caiz olmayan i�lerle u�ra�an �irketlere yat�r�m yap�lmaktan ka��n�lmal�d�r. Borsa da g�nl�k i�lem yap�lmas� ise; faiz i�lemle y�netilmeyen ve haram i� �retmeyen �irketlerden hisse senedi i�lemler yapmak haram de�ildir a��klamas� yap�lm��t�r.�
Timurta� Hoca'ya�g�re borsa haram m�?
Timurta� Hoca'n�n borsa hakk�nda yapt��� bir a��klama yoktur. Fakat Timurta� Hoca bankaya paras�n� yat�ranlar i�in �u s�zleri s�ylemi�tir; Bankaya para yat�rarak zaten g�nah kazan�rs�n�z. Bankalar�n faiz uygulamas�na kar�� M�sl�manlar� uyararak bu konuya dikkat etmelerini a��klam��t�r. Fakat borsa konusunda belirli bir a��klamas� yoktur.
Semerkand'a�g�re borsa haram m�?
Borsa i�lemlerinin Semerkanda g�re caiz mi yoksa de�il mi bu konular� merak ediyorsan�z sizler i�in ara�t�rd�k. Semerkand'�n yapt��� a��klamaya g�re di�er din adamlar�n�n d���nceleriyle ayn�d�r. Dine ayk�r� bir ticaret ile u�ra�an �irketlerden hisse i�lemleri haram k�l�nmaktad�r. Fakat helal i�lerle u�ra�an �irketlerden yap�lan hisse i�lemleri caiz olarak a��klama yap�lm��t�r.
Sorularla �slamiyet'e�g�re borsa haram m�?
Sorularla �slamiyet Borsan�n haram olup olmad��� konusunda netlik kazanan bir a��klama yoktur. Bu y�zden de borsa le yat�r�m yapan ki�iler farkl� yerlerden ara�t�rma yapmaktad�r. Sorularla �slamiyet web sayfas�n�n yapt��� a��klama g�re; Temel olarak anlat�lmak istenilen faaliyet alan� haram i�lerle u�ra�ma, dine yasak olan hizmet �retimi yap�l�yorsa, haram i�lemlere taraf olmas� sebebiyle �irketin kar�nda haram varsa pay sahipleri kendilerine d��en pay� hesaplay�p hay�r niyetiyle toplum hakk� inanc� ile hay�r yolunda o paran�n harcanmas� gerekti�ini s�ylenmi�tir. Do�rudan faiz uygulayan �irketlerin hisse senedi almak haram olarak g�r�lmektedir. Al�n�p sat�lmas� helal say�lmayan mallar�n �retimi ve sat�lmas�yla u�ra�an �irketlerden alaca��n�z hisse senetleri de almak haramd�r. Al�nmas� ve �retilmesinde helal olan fakat faiz ile satan ve faiz ile elde edilen karlar haramd�r. Yahudi ve Hristiyanlar�n hakim oldu�u �irketlerden al�nan hisseler haramd�r. �dari k�s�mda M�sl�manlar�n oldu�u ve harama bula�mayan, faiz bula�mayan �irketlerden hisse senedi almak caiz olarak bildirilmi�tir.
�hsan �enocak'a�g�re borsa haram m�?
�hsan �enocak Hocaya g�re borsay� �slama g�re y�netirseniz buradaki i�lemler ticaret say�l�r ve me�ru olur demektedir. Hissesini alm�� oldu�unuz m�esseseler faize bula�m�yor, paralar�n� repoya yat�rm�yorlarsa bu �irketlerden hisse al�m yap�labilir a��lamalar�nda bulunmu�tur. Asl�nda bakt���n�z zaman t�m din adamlar� ve d���n�rler ortak olarak s�yledikleri kavram �udur; Borsa da i�lem yapaca��n�z �irket �slam'a ayk�r� bir d�zende de�ilse ve bundan �ok eminseniz hisse senedi al�m ve sat�m i�lemleri caizdir. Fakat g�n�m�zdeki sistem de kesin olarak emin olman�z biraz imkans�zd�r.
Borsa İstanbul'daki artıştan sonra bir çok vatandaş tarafından "Borsada hisse almak haram mı?" sorusu merak ediliyor. Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanlığı konu hakkında açıklamalarda bulundu. Diyanet'in açıklaması sorgulanıyor. Peki bora haram mı? İşte detaylar...
BORSA HARAM MI?
Dr. Fatih Mehmet Aydın Diyanet TV'ye gelen 'Borsa'da işlem yapmak caiz mi? sorusuna cevap verdi. Aydın, 'Borsa dediğimiz olay, İslam hukukunda sermaye ye dayalı şirketlerin kendi hisselerini müşterilere arz edip o müşterilerin de bu hisseleri alıp satmalarına deniyor. Bu şekilde müşteriler kar elde ediyor, zarar da elde ediyor. Burada bir problem yok o açıdan borsanın temel felsefesinde sıkıntı bulunmamakta. Eğer bir manipülasyon yani insanları kandırma ve aldatma yoksa Borsa da herhangi bir temel sıkıntı bulunmamakta. Ancak borsa da hissesini alacağımız şirketin meşguliyet alanı faiz gibi kumar gibi alkol gibi domuz ürünleri gibi tütün ürünleri gibi yani İslam'ın yasakladığı şeylerden olmaması gerekir bu birinci temel husus. İkincisi ise finansal gelirlerin de faizden oluşmaması gerekiyor. O zaman alacağımız şirketin hem meşguliyet alanına bakacağız hemde finansal gelirlerine bakacağız. Eğer şirketin meşguliyet alanı harama giriyorsa oradan hisse almayacağız. Ya da Finansal gelirleri faize dayalı işlemlerden kaynaklanıyorsa bu şirketlerin hisse senedini almaktan da uzak durulmalı.' Dedi
HALKA ARZ HARAM MI?
Katılım endeksi dışında kalan hisse senetlerinin halka arzları haram olmaları muhtemeldir.
Cübbeli Ahmet Hoca'ya göre borsa haram mı?
Cübbeli Ahmet Hoca'ya göre borsa da hisse alım işlemleri caiz değildir. Şu an ki borsa sistemi İslami sisteme aykırı olarak görmektedir. Borsa sistemini kumara sistemine benzetmektedir. Hisseler hayali ve hakikatte olmayan, sanal bir düzenlemeler olduğu için borsadaki işlemlere olumlu bakmamaktadır. Hakiki işler ve bu işler de İslam dinine aykırı işler yapmıyorsa caiz olarak görmektedir. Fakat günümüzdeki borsa sisteminde denetim yapmak oldukça imkansız olduğu için caiz olmadığını açıklamıştır. Nihat Hatipoğlu'na göre borsa haram mı?
Nihat Hatipoğlu'na göre borsa işlemleri borsa da risk edilme imkanı vardır. Ve borsada yatırım yaparken sermaye hareketi yaparken üzerine yatırım yaptığınız şirket İslam'a aykırı işler yapıyorsa haram kılınmaktadır. Bir kağıt üretiliyorsa bunların içerisinde alım satım yapmak bir yatırımdır. Fakat faiz ve içki gibi haram işlerle uğraşan bir şirkete yatırım yapmak haramdır. Enflasyon kadarı faiz alınması da haram olmaktadır. Açıklamalarında bulunmuştur.
Nureddin Yıldız'a göre borsa haram mı?
Nureddin Yıldız'a göre; Borsa caiz değildir gibi net bir ifade kullanmamıştır. Borsa konusunda helal olan bir şirketten hisse alınırsa haram değildir. Fakat şu an ki sistem de borsa berrak ve açık zeminde değildir. Yaptığı açıklamaya göre bizim çıkarttığımız bilgiler şu şekildedir; Hangi şirkete yatırım yaparsanız yapın helal bir şirket olup olmadığını net bir şekilde bilmek imkansızdır. Bu yüzden netliğinden emin olmadığınız hisselerin alım satım işlemlerine girmeyiniz.
Fetva Meclisi'ne göre borsa haram mı?
Fetva meclisine göre helal şirketlerin helal yönetimlerle hisselerin satın alınması yatırım ve ticaret olarak sayılır borsa da caiz olmayan işlerle uğraşan şirketlere yatırım yapılmaktan kaçınılmalıdır. Borsa da günlük işlem yapılması ise; faiz işlemle yönetilmeyen ve haram iş üretmeyen şirketlerden hisse senedi işlemler yapmak haram değildir açıklaması yapılmıştır.
Timurtaş Hoca'ya göre borsa haram mı?
Timurtaş Hoca'nın borsa hakkında yaptığı bir açıklama yoktur. Fakat Timurtaş Hoca bankaya parasını yatıranlar için şu sözleri söylemiştir; Bankaya para yatırarak zaten günah kazanırsınız. Bankaların faiz uygulamasına karşı Müslümanları uyararak bu konuya dikkat etmelerini açıklamıştır. Fakat borsa konusunda belirli bir açıklaması yoktur.
Semerkand'a göre borsa haram mı?
Borsa işlemlerinin Semerkanda göre caiz mi yoksa değil mi bu konuları merak ediyorsanız sizler için araştırdık. Semerkand'ın yaptığı açıklamaya göre diğer din adamlarının düşünceleriyle aynıdır. Dine aykırı bir ticaret ile uğraşan şirketlerden hisse işlemleri haram kılınmaktadır. Fakat helal işlerle uğraşan şirketlerden yapılan hisse işlemleri caiz olarak açıklama yapılmıştır.
Sorularla İslamiyet'e göre borsa haram mı?
Sorularla İslamiyet Borsanın haram olup olmadığı konusunda netlik kazanan bir açıklama yoktur. Bu yüzden de borsa le yatırım yapan kişiler farklı yerlerden araştırma yapmaktadır. Sorularla İslamiyet web sayfasının yaptığı açıklama göre; Temel olarak anlatılmak istenilen faaliyet alanı haram işlerle uğraşma, dine yasak olan hizmet üretimi yapılıyorsa, haram işlemlere taraf olması sebebiyle şirketin karında haram varsa pay sahipleri kendilerine düşen payı hesaplayıp hayır niyetiyle toplum hakkı inancı ile hayır yolunda o paranın harcanması gerektiğini söylenmiştir. Doğrudan faiz uygulayan şirketlerin hisse senedi almak haram olarak görülmektedir. Alınıp satılması helal sayılmayan malların üretimi ve satılmasıyla uğraşan şirketlerden alacağınız hisse senetleri de almak haramdır. Alınması ve üretilmesinde helal olan fakat faiz ile satan ve faiz ile elde edilen karlar haramdır. Yahudi ve Hristiyanların hakim olduğu şirketlerden alınan hisseler haramdır. İdari kısımda Müslümanların olduğu ve harama bulaşmayan, faiz bulaşmayan şirketlerden hisse senedi almak caiz olarak bildirilmiştir.
İhsan Şenocak'a göre borsa haram mı?
İhsan Şenocak Hocaya göre borsayı İslama göre yönetirseniz buradaki işlemler ticaret sayılır ve meşru olur demektedir. Hissesini almış olduğunuz müesseseler faize bulaşmıyor, paralarını repoya yatırmıyorlarsa bu şirketlerden hisse alım yapılabilir açılamalarında bulunmuştur. Aslında baktığınız zaman tüm din adamları ve düşünürler ortak olarak söyledikleri kavram şudur; Borsa da işlem yapacağınız şirket İslam'a aykırı bir düzende değilse ve bundan çok eminseniz hisse senedi alım ve satım işlemleri caizdir. Fakat günümüzdeki sistem de kesin olarak emin olmanız biraz imkansızdır.
