Mardin, Diyarbakır, Hakkari ve Şırnak'ın ilçelerinde asker ve polislere taşımalı oy kullandırıldığı görüntüleri kayıt altına alan DEM Partili vekiller seçim yasaklarının ihlal edildiğini vurguladı. Peki, polis, askerler, erler oy kullanabilir mi? İşte detaylar...
YSK'nın resmi web sitesinde yer alan konuya ilişkin bilgilendirmeye göre aşağıda yazılı olanlar oy kullanamazlar:
1. Silah altında bulunan erler, onbaşılar ve kıta çavuşları (Her ne sebeple olursa olsun, izinli bulunanlar da bu hükme tabidir),
2. Askeri öğrenciler oy kullanamazlar:
3. Ceza infaz kurumlarında hükümlü olarak bulunanlar oy kullanamazlar:
"Seçmen olamayanlar" kenar başlıklı 8 inci maddesi;
"Aşağıdaki kimseler seçmen olamazlar:
1. Kısıtlı olanlar,
2. Kamu hizmetinden yasaklı olanlar."
4721 sayılı Türk Medenî Kanununun 19 uncu maddesi;
"Yerleşim yeri bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduğu yerdir.
Bir kimsenin aynı zamanda birden çok yerleşim yeri olamaz.
Bu kural ticarî ve sınaî kuruluşlar hakkında uygulanmaz."
22. maddesi;
"Bir öğretim kurumuna devam etmek için bir yerde bulunma ya da eğitim, sağlık, bakım veya ceza kurumuna konulma, yeni yerleşim yeri edinme sonucunu doğurmaz."
Hükümlerini içermektedir.
Silah altında bulunan er ve erbaşlar ile askeri öğrenciler, taksirli suçlardan hüküm giyenler hariç ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlüler oy kullanamazlar. Ceza infaz kurumları ve tutuk evlerinde oy kullanılması ve oyların sayım ve dökümünde seçim emniyeti açısından alınması gerekli tedbirler Yüksek Seçim Kurulu tarafından tespit edilir ve görevli hakimin yerinde yönetim ve denetimi altında yapılır.
Hükümlüler yönünden konu değerlendirildiğinde;
Seçme hakkı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının "Temel Haklar ve Ödevler" başlıklı ikinci kısmının, "Siyasi haklar ve ödevler" başlıklı dördüncü bölümünde düzenlenmiş bulunmaktadır. Anayasanın 67. maddesinin birinci fıkrasında; vatandaşların, kanunda gösterilen şartlara uygun olarak, seçme, seçilme ve bağımsız olarak veya bir siyasi parti içinde siyasi faaliyette bulunma ve halkoylamasına katılma hakkına sahip olduğu vurgulandıktan sonra, aynı maddenin üçüncü fıkrasında; on sekiz yaşını dolduran her Türk vatandaşının seçme ve halkoylamasına katılma haklarına sahip olduğu belirtilmiş, beşinci fıkrasında da; "Silahaltında bulunan er ve erbaşlar ile askeri öğrenciler, taksirli suçlardan hüküm giyenler hariç ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlüler oy kullanamazlar." denilmek suretiyle seçme hakkının istisnaları gösterilmiş, buna bağlı olarak benzer hükümler 298 sayılı Kanunun 7 ve 8. maddelerinde de yinelenmiş ve kimlerin seçmen olamayacağı, başka bir ifadeyle kimlerin oy kullanamayacakları açıklanmış bulunmaktadır.