Resmi açılışı 20 Aralık 1964' te Türkiye-Bulgaristan karşılaşmasıyla yapılan ve adını Galatasaray'ın kurucusu Ali Sami Yen'den alan stadyum tarihin sayfalarına gömülmek üzere yıkılmaya başlandı. Binlerce maça evsahipliği yapan ve Galatasaray'ın tarihi zaferlere imza attığı stat Türk Telekom Arena'nın hizmete girmesinin ardından boşaltılmıştı.
Ocak 2011'den itibaren Galatasaray'ın boşalttığı ve daha sonra iç kısımlarının söküldüğü Ali Sami Yen Stadı'nda tribünlerin yıkım işlemi stadın içine giren iş makineleri ile yapılıyor. Tribünlerin yıkım işlemi sırasında vatandaşlar stada çok yaklaştırılmazken, bazı vatandaşlar uzaktan da olsa hatıra fotoğrafı çektirdiler. Tarihi bir mirasa sahip olan Ali Sami Yen Stadı'nın 57 yıllık geçmişine uzanıyoruz...
ALİ SAMİ YEN İÇİN ATILAN İLK ADIM...
1933-35 yılları arasında devlet ile yapılan görüşmeler neticesinde, kentin dışarısında yer alan Mecidiye Köyü'nde bir arazi Galatasaray'a yapılacak stad için tahsis edildi. 1936 yılında arazinin hafriyatına başlandı. Dönemin Türk Spor Kurumu Başkanı olan Adnan Menderes'ten bu iş için maddi yardım alındı. Ancak hafriyat aşamasında kaldı. Kuruluş yıllarında maçlarını Papazın Çayırı'nda yapan Galatasaray, Taksim Stadı'nın açılmasıyla birlikte Avrupa yakasında taraftarlarının karşısına çıktı. 1933 yılında Taksim Stadı'nın istimlak olup Gezi Stadı'na dönüşmesiyle yeni bir stat arayan sarı-kırmızılı kulüp, Ali Sami Yen Stadı'nın ilk adımını da atmış oldu. 1936'da yapımına başlanan stat, 1940'ta Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü tarafından 30 yıllığına Galatasaray'a kiralandı. Ancak Ali Sami Yen, 15 bin kapasiteyle ancak 1945'te hizmete girebildi.
SAVAŞ YILLARI VE ALİ SAMİ YEN...
1940 yılında Tevfik Ali Çınar'ın başkanlığı döneminde stad konusu yeniden gündeme geldi. Aynı arazi 30 yıl müddetle ve yıllığı sembolik olarak 1 liralık bedelle Galatasaray'a kiralandı. Arazinin kullanım hakkı resmi olarak Galatasaray'ın oldu. Galatasaray burayı kiralarken modern bir stat ve bisiklet veledromu yapmayı da taahhüt etti. Ancak inşaata yeterli maddi imkan olmaması ve savaş yılları olması dolayısıyla başlanamadı. 1943 yılında ihtiyacı görecek türden mütevazı bir stadın inşasına Osman Dardağan'ın başkanlığında başlandı.
22 + 30!
Savaş yılları olması dolayısıyla stat ancak küçük bir açık tribünün yapılması ve toprak bir zeminle Muslihittin Peykoğlu'nun başkanlığı döneminde 1945 yılında açıldı. Ancak o günlerde kent merkezine uzaklığı, ulaşım zorluğu ve çok sert rüzgar alması gibi nedenlerle burada uzun süreli futbol oynama imkanı olmadı. Aynı tarihlerde şehir merkezinde bulunan İnönü Stadı'nın açılmasıyla birlikte Galatasaray, Mecidiyeköy'deki bu stadı terk edince burada stat yapım projesi de sonuçsuz kalmış oldu. 1955 yılında kullanım hakkı anlaşması, o tarihte kalan 22 yıllık sürenin üzerine 30 yıl saha eklenerek 2007'ye değin uzatıldı. Kulüp, bu faydalanma hakkına karşılık Beden Terbiyesi'ne ayda 30 bin lira ödeyecekti.
KAPASİTENİN GENİŞETİLMESİ FACİA GETİRDİ
Tam 14 yıl süren genişletme çalışmaları sonrası 35 bin kapasiteye ulaşan Ali Sami Yen Stadı'nın açılışında çok üzücü bir olay meydana geldi. 20 Aralık 1964'te oynanan Türkiye-Bulgaristan maçıyla stadın kapıları açılsa da, kapasitenin üzerinde seyirci nedeniyle trajedi yaşandı. Yeni açık tribünde bir sosisli tezgahının tüp gazı alev aldı. Çıkan izdihamda bir kişi hayatını kaybederken, 81 kişi yaralandı. Üzücü olayın ardından Galatasaray, üst üste kötü haberler alacaktı. Önce stadın ruhsatsız kaçak bir inşaat olduğu ortaya çıktı. İstanbul Belediyesi, ruhsat sorunu nedeniyle Ali Sami Yen'de maç oynanmasına izin vermedi. İstanbul Emniyet Müdürü de, Başbakan'a maç oynanmaması yönünde rapor sundu. Bir kişinin ölümüyle sonuçlanan kazayla ilgili bilirkişi raporunda stat idaresi, Beden Terbiyesi Bölge Müdürlüğü, kulüp ve müteahhidi kusurlu bulundu.
YENİDEN MEŞİN YUVARLAK...
Sıkıntılar ve sayısız görüşmeyle geçen 9 ayın sonunda Ali Sami Yen, 29 Eylül 1965'te oynanan Galatasaray-Sion maçıyla yeniden futbolla tanıştı. Ancak Futbol Federasyonu, bir türlü Sami Yen'i lig maçlarını açmıyordu. Ta ki Profesyonel Futbolcular Sendikası'nın protestosuna kadar. Futbolcular, çamur deryası haline gelen Mithatpaşa Stadı'nda oynamak istemiyordu. Tepkiler giderek yükselince, maçlar Ali Sami Yen'e alındı. Galatasaray, 2 Ocak 1966'da PTT ile karşılaştı. 17 Şubat 1973 tarihinde Beşiktaş ile Göztepe arasında oynanan 18. hafta maçının ardından Ali Sami Yen'in kapıları tekrar kapandı. Sarı-kırmızılı takım, son maçına 24 Eylül 1972'de Mersin İdmanyurdu karşısında çıktı.
STATTA GREV!
Statta çalışan işçiler, 17 Ocak 1977'de greve gitti. Stadın kapıları kilitlenirken, futbolcuların tüm malzemeleri ve resmi evrakların çoğu içeride kaldı. Bunun üzerine yönetim, Beşiktaş maçına 1 hafta kala yeni formalar ısmarladı, kramponlar sipariş edildi. Resmi evrakların eksikliği nedeniyle oyunculara yeni lisans çıkarıldı. 1979 yılında Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü, Ali Sami Yen Stadı'nı Galatasaray Kulübü'nden devraldı. Öyle ki futbolcular, statta antrenmana dahi çıkamıyordu. Hergün minübüslere dolan oyuncular, Avrupa kıtasından Asya'ya geçerek, Altunizade sahası veya Maltepe tekel sahasında idman yapıyordu.Milyarlık tesis adeta yağmaya terkedilmişti. Soyunma odalarındaki duşlar ve musluklar bile çalınmıştı. Daha sonra Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü tarafından verilen 50 milyon lira ile stat onarıldı. Yapılan yeni sözleşmede, sarı-kırmızılı kulübün stattaki intifa hakkı 1994 yılından 2004'e uzatıldı.
ANADOLU BANK
Galatasaray, bakım ve yenileme çalışmaları adı altında bir kez daha yuvasından ayrı kaldı. Tam 7 yıl İnönü'de maçlarını oynayan Galatasaray, 1980-1981 sezonunda mabedine tekrar kavuştu. Ancak çok kötü bir sezon geçiren Aslan, 21 Aralık 1980'de oynadığı açılış maçında Altay'la 0-0 berabere kaldı. Yaklaşık 4.5 yıl sonra "stat bakıma alınacak" açıklaması yapıldı. 27 Mayıs 1984'te Beykoz ile Eskişehirspor arasında oynanan maçın ardından Ali Sami Yen Stadı'na kilit vuruldu. 1984-1985 sezonunu İnönü ve Şükrü Saracoğlu'nda geçiren Cimbom, 1985-1986 sezonunda da İnönü Stadı'nda mücadele etti.
YENİ STAT ARAYIŞLARI...
Ligde üst üste yaşanan şampiyonluklar ve Avrupa'da kazanılan başarılarla birlikte Galatasaray için geliri yükseltecek modern bir stat kaçınılmaz olmuştu. Dönemin kulüp başkanı Faruk Süren, Ali Sami Yen'in yıkılıp tekrar yapılması için kolları sıvadı. Tekfen firması ile 85 milyon dolarlık proje yapıldı. 2001-2002 yılında, finansman ihtiyacını aza indirmek üzere açıklanan proje üzerinde tadilat yapılarak maliyetler aşağı çekildi ancak 2001 ekonomik krizi nedeniyle finansman bulma sorunu aşılamadı. 2003 -2004 sezonunda eski proje yeniden gündeme geldi ve yeni ve modern bir stat yapılması kararıyla terk edildi. Ancak finansman ihtiyacı yine karşılanamadı. Mecidiyeköy'ün artık şehrin merkezinde kalması nedeniyle, devlet yetkilileri bu arazide bulunan stadın büyütülmesine karşı çıktı. Alternatif olarak Galatasaray'a yeni bir arazi önerildi.
FOTOĞRAFLAR İLE ALİ SAMİ YEN MANZARALARI...
2004-2007 yıları boyunca yeni arazinin ve üzerinde yapılacak olan yeni stadın finansmanı konusunda arayışlar sürdü. 2004-2005 sezonunda genel bir tadilatın ardından tekrar Ali Sami Yen'e dönüldü. 2007 yılı sonunda, devlet yetkililerinin de katılımıyla, 1997 yılında ilk projenin açıklanmasının üzerinden 10 yıl sonra yeni stadın temeli atıldı (13 Aralık 2007) Eski proje bir kenara atıldı ve Almanya'da Mete Arat'a yeni bir proje yaptırıldı. Galatasaray son yılında, Ali Sami Yen'de, UEFA standartları gereğince, Kapalı Alt tribünü yeniden düzenledi. 15 Ocak 2011 tarihinde yeni stadın resmen Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından açılacağı kamuoyuna açıklandı.
VE SON...
Kaynak: Galatasaray.org & Sporx.com
Ocak 2011'den itibaren Galatasaray'ın boşalttığı ve daha sonra iç kısımlarının söküldüğü Ali Sami Yen Stadı'nda tribünlerin yıkım işlemi stadın içine giren iş makineleri ile yapılıyor. Tribünlerin yıkım işlemi sırasında vatandaşlar stada çok yaklaştırılmazken, bazı vatandaşlar uzaktan da olsa hatıra fotoğrafı çektirdiler. Tarihi bir mirasa sahip olan Ali Sami Yen Stadı'nın 57 yıllık geçmişine uzanıyoruz...
ALİ SAMİ YEN İÇİN ATILAN İLK ADIM...
1933-35 yılları arasında devlet ile yapılan görüşmeler neticesinde, kentin dışarısında yer alan Mecidiye Köyü'nde bir arazi Galatasaray'a yapılacak stad için tahsis edildi. 1936 yılında arazinin hafriyatına başlandı. Dönemin Türk Spor Kurumu Başkanı olan Adnan Menderes'ten bu iş için maddi yardım alındı. Ancak hafriyat aşamasında kaldı. Kuruluş yıllarında maçlarını Papazın Çayırı'nda yapan Galatasaray, Taksim Stadı'nın açılmasıyla birlikte Avrupa yakasında taraftarlarının karşısına çıktı. 1933 yılında Taksim Stadı'nın istimlak olup Gezi Stadı'na dönüşmesiyle yeni bir stat arayan sarı-kırmızılı kulüp, Ali Sami Yen Stadı'nın ilk adımını da atmış oldu. 1936'da yapımına başlanan stat, 1940'ta Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü tarafından 30 yıllığına Galatasaray'a kiralandı. Ancak Ali Sami Yen, 15 bin kapasiteyle ancak 1945'te hizmete girebildi.
SAVAŞ YILLARI VE ALİ SAMİ YEN...
1940 yılında Tevfik Ali Çınar'ın başkanlığı döneminde stad konusu yeniden gündeme geldi. Aynı arazi 30 yıl müddetle ve yıllığı sembolik olarak 1 liralık bedelle Galatasaray'a kiralandı. Arazinin kullanım hakkı resmi olarak Galatasaray'ın oldu. Galatasaray burayı kiralarken modern bir stat ve bisiklet veledromu yapmayı da taahhüt etti. Ancak inşaata yeterli maddi imkan olmaması ve savaş yılları olması dolayısıyla başlanamadı. 1943 yılında ihtiyacı görecek türden mütevazı bir stadın inşasına Osman Dardağan'ın başkanlığında başlandı.
22 + 30!
Savaş yılları olması dolayısıyla stat ancak küçük bir açık tribünün yapılması ve toprak bir zeminle Muslihittin Peykoğlu'nun başkanlığı döneminde 1945 yılında açıldı. Ancak o günlerde kent merkezine uzaklığı, ulaşım zorluğu ve çok sert rüzgar alması gibi nedenlerle burada uzun süreli futbol oynama imkanı olmadı. Aynı tarihlerde şehir merkezinde bulunan İnönü Stadı'nın açılmasıyla birlikte Galatasaray, Mecidiyeköy'deki bu stadı terk edince burada stat yapım projesi de sonuçsuz kalmış oldu. 1955 yılında kullanım hakkı anlaşması, o tarihte kalan 22 yıllık sürenin üzerine 30 yıl saha eklenerek 2007'ye değin uzatıldı. Kulüp, bu faydalanma hakkına karşılık Beden Terbiyesi'ne ayda 30 bin lira ödeyecekti.
KAPASİTENİN GENİŞETİLMESİ FACİA GETİRDİ
Tam 14 yıl süren genişletme çalışmaları sonrası 35 bin kapasiteye ulaşan Ali Sami Yen Stadı'nın açılışında çok üzücü bir olay meydana geldi. 20 Aralık 1964'te oynanan Türkiye-Bulgaristan maçıyla stadın kapıları açılsa da, kapasitenin üzerinde seyirci nedeniyle trajedi yaşandı. Yeni açık tribünde bir sosisli tezgahının tüp gazı alev aldı. Çıkan izdihamda bir kişi hayatını kaybederken, 81 kişi yaralandı. Üzücü olayın ardından Galatasaray, üst üste kötü haberler alacaktı. Önce stadın ruhsatsız kaçak bir inşaat olduğu ortaya çıktı. İstanbul Belediyesi, ruhsat sorunu nedeniyle Ali Sami Yen'de maç oynanmasına izin vermedi. İstanbul Emniyet Müdürü de, Başbakan'a maç oynanmaması yönünde rapor sundu. Bir kişinin ölümüyle sonuçlanan kazayla ilgili bilirkişi raporunda stat idaresi, Beden Terbiyesi Bölge Müdürlüğü, kulüp ve müteahhidi kusurlu bulundu.
YENİDEN MEŞİN YUVARLAK...
Sıkıntılar ve sayısız görüşmeyle geçen 9 ayın sonunda Ali Sami Yen, 29 Eylül 1965'te oynanan Galatasaray-Sion maçıyla yeniden futbolla tanıştı. Ancak Futbol Federasyonu, bir türlü Sami Yen'i lig maçlarını açmıyordu. Ta ki Profesyonel Futbolcular Sendikası'nın protestosuna kadar. Futbolcular, çamur deryası haline gelen Mithatpaşa Stadı'nda oynamak istemiyordu. Tepkiler giderek yükselince, maçlar Ali Sami Yen'e alındı. Galatasaray, 2 Ocak 1966'da PTT ile karşılaştı. 17 Şubat 1973 tarihinde Beşiktaş ile Göztepe arasında oynanan 18. hafta maçının ardından Ali Sami Yen'in kapıları tekrar kapandı. Sarı-kırmızılı takım, son maçına 24 Eylül 1972'de Mersin İdmanyurdu karşısında çıktı.
STATTA GREV!
Statta çalışan işçiler, 17 Ocak 1977'de greve gitti. Stadın kapıları kilitlenirken, futbolcuların tüm malzemeleri ve resmi evrakların çoğu içeride kaldı. Bunun üzerine yönetim, Beşiktaş maçına 1 hafta kala yeni formalar ısmarladı, kramponlar sipariş edildi. Resmi evrakların eksikliği nedeniyle oyunculara yeni lisans çıkarıldı. 1979 yılında Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü, Ali Sami Yen Stadı'nı Galatasaray Kulübü'nden devraldı. Öyle ki futbolcular, statta antrenmana dahi çıkamıyordu. Hergün minübüslere dolan oyuncular, Avrupa kıtasından Asya'ya geçerek, Altunizade sahası veya Maltepe tekel sahasında idman yapıyordu.Milyarlık tesis adeta yağmaya terkedilmişti. Soyunma odalarındaki duşlar ve musluklar bile çalınmıştı. Daha sonra Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü tarafından verilen 50 milyon lira ile stat onarıldı. Yapılan yeni sözleşmede, sarı-kırmızılı kulübün stattaki intifa hakkı 1994 yılından 2004'e uzatıldı.
ANADOLU BANK
Galatasaray, bakım ve yenileme çalışmaları adı altında bir kez daha yuvasından ayrı kaldı. Tam 7 yıl İnönü'de maçlarını oynayan Galatasaray, 1980-1981 sezonunda mabedine tekrar kavuştu. Ancak çok kötü bir sezon geçiren Aslan, 21 Aralık 1980'de oynadığı açılış maçında Altay'la 0-0 berabere kaldı. Yaklaşık 4.5 yıl sonra "stat bakıma alınacak" açıklaması yapıldı. 27 Mayıs 1984'te Beykoz ile Eskişehirspor arasında oynanan maçın ardından Ali Sami Yen Stadı'na kilit vuruldu. 1984-1985 sezonunu İnönü ve Şükrü Saracoğlu'nda geçiren Cimbom, 1985-1986 sezonunda da İnönü Stadı'nda mücadele etti.
YENİ STAT ARAYIŞLARI...
Ligde üst üste yaşanan şampiyonluklar ve Avrupa'da kazanılan başarılarla birlikte Galatasaray için geliri yükseltecek modern bir stat kaçınılmaz olmuştu. Dönemin kulüp başkanı Faruk Süren, Ali Sami Yen'in yıkılıp tekrar yapılması için kolları sıvadı. Tekfen firması ile 85 milyon dolarlık proje yapıldı. 2001-2002 yılında, finansman ihtiyacını aza indirmek üzere açıklanan proje üzerinde tadilat yapılarak maliyetler aşağı çekildi ancak 2001 ekonomik krizi nedeniyle finansman bulma sorunu aşılamadı. 2003 -2004 sezonunda eski proje yeniden gündeme geldi ve yeni ve modern bir stat yapılması kararıyla terk edildi. Ancak finansman ihtiyacı yine karşılanamadı. Mecidiyeköy'ün artık şehrin merkezinde kalması nedeniyle, devlet yetkilileri bu arazide bulunan stadın büyütülmesine karşı çıktı. Alternatif olarak Galatasaray'a yeni bir arazi önerildi.
FOTOĞRAFLAR İLE ALİ SAMİ YEN MANZARALARI...
2004-2007 yıları boyunca yeni arazinin ve üzerinde yapılacak olan yeni stadın finansmanı konusunda arayışlar sürdü. 2004-2005 sezonunda genel bir tadilatın ardından tekrar Ali Sami Yen'e dönüldü. 2007 yılı sonunda, devlet yetkililerinin de katılımıyla, 1997 yılında ilk projenin açıklanmasının üzerinden 10 yıl sonra yeni stadın temeli atıldı (13 Aralık 2007) Eski proje bir kenara atıldı ve Almanya'da Mete Arat'a yeni bir proje yaptırıldı. Galatasaray son yılında, Ali Sami Yen'de, UEFA standartları gereğince, Kapalı Alt tribünü yeniden düzenledi. 15 Ocak 2011 tarihinde yeni stadın resmen Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından açılacağı kamuoyuna açıklandı.
VE SON...
Kaynak: Galatasaray.org & Sporx.com
Galatasaray
